Дэлхийн эдийн засагт учирч болзошгүй эрсдэлүүд
Уур амьсгалын өөрчлөлт, амьжиргааны өртөг нэмэгдэх, мэдээлэл хүлээн авах боловсрол гэх мэт өдөр тутмын амьдралд өрнөдөг үйл явдлууд том зургаараа дэлхийн эдийн засагт асар том нөлөө үзүүлдэг.
“Дэлхийн эдийн засгийн форум 2024” чуулганы өмнөхөн “Эдийн засгийн төлөв байдлын тайлан”-д энэ жил учирч болзошгүй эдийн засгийн 20 эрсдлийг танилцуулсан. Энэхүү судалгааг дэлхийн 1490 лидрээр дэлхий дахинд материаллаг хомсдол үүсэхэд нөлөөлөх таван эрсдэлийг сонгуулжээ.
🌳 Уур амьсгалын өөрчлөлт
Судалгаанд оролцогчдын дийлэнх хувь нь дэлхийн дулаарал эдийн засагт хамгийн том эрсдэл үүсгэнэ гэж үзжээ. Температурын хэлбэлзэл, байгалийн гамшиг зэрэг цаг агаарын цочмог үр дагаварт дэлхий дахины хүнсний систем, эдийн засаг, томоохон дэд бүтцүүд бэлэн бус байгааг дурджээ.
📰 Хиймэл оюунаар үүсгэсэн ташаа мэдээлэл
Энэ жил дэлхийн тэн хагас хүнийг хамарсан 60 улсын сонгууль болно. Сонгуулийн санал хураалттай холбоотой хиймэл оюунаар үүсгэсэн ташаа мэдээлэл сонгогчдын итгэлийг бууруулах, улс төрийн талцал үүсгэх эрсдэлтэй гэж үзсэн байна.
Тиймээс мэдээллийн боловсрол, шүүмжлэлт сэтгэлгээ зөвхөн монголчууд гэлтгүй дэлхий дахинд нэн хэрэгцээтэй байх нь ээ.
👥 Нийгмийн туйлшрал
Судалгаанд оролцогчдын 49% нь худал ташаа мэдээллээс улбаалан нийгэм даяар туйлшрах эрсдэл өндөр байна хэмээн үзжээ.
💵 Амьжиргааны өртгийн хямрал
Цар тахлын дараах эдийн засгийн хүндрэл, чухал бараа бүтээгдэхүүний нийлүүлэлт тасалдах зэргээс үүдэн улс орнуудын инфляц өссөн зэрэг нь дэлхий нийтээр эдийн засгийн хямралд өртөх нэг шалтгаан хэмээн үзсэн байна.
💻 Кибер халдлага
Мэдээллийн эринд кибер аюулгүй байдал хамгаалах хэрэгтэй чухал өмч гэхэд болно. Томоохон компаниуд, улс төрийн талууд гэлтгүй хувь хүний мэдээлэл дэлхийн эдийн засагт нөлөөлөхүйц чухал юм.
💣 Нэмж дурдахад Ойрхи Дорнодын мөргөлдөөн олон сая хүний амьжиргаанд ноцтой нөлөөлж байгаа бөгөөд Улс хоорондын зэвсэгт мөргөлдөөний хурцадмал байдал нь 2024 онд дэлхийн эдийн засагт учрах хамгийн өндөр эрсдэлийн наймдугаарт бичигдэж байна.
| 6 | Эдийн засгийн уналт | 33% |
| 7 | Чухал барааны нийлүүлэлт тасалдах | 25% |
| 8 | Улс хоорондын зэвсэгт мөргөлдөөн | 25% |
| 9 | Дэд бүтцэд халдах | 19% |
| 10 | Хүнсний хангамж тасалдах | 18% |
| 11 | Үг хэлэх эрх чөлөөний цензур | 16% |
| 12 | Эрчим хүчний нийлүүлэлт тасалдах | 14% |
| 13 | Улсын өрийн дарамт | 14% |
| 14 | Ажиллах хүчний хомсдол | 13% |
| 15 | Санамсаргүй буюу санаатай цөмийн халдлага | 12% |
| 16 | Иргэдийн ажил хаялт, үймээн самуун | 11% |
| 17 | Биологийн санамсаргүй санаатай халдлага | 9% |
| 18 | Санхүүгийн салбар дахь институцийн уналт | 7% |
| 19 | Орон сууцны хөөс хагарах | 4% |
| 20 | Техникийн хөөс хагарах | 4% |
